Rasa pochodzi z rejonu Morz Śródziemnego rozwinęła się wzdłuż wybrzeży Hiszpanii i Włoch. Na Kubę
zostały wprowadzone przez marynarzy włoskich. Służyły tam jako ulubieńce eleganckich kręgów
towarzyskich i arystokracji. Ze względu na najczęstszy kolor (kolor tytoniu) powstała legenda o ich
pochodzeniu z Hawany. Wydarzenia historyczne spowodowały zanik dawnych linii hawańczyków na
Kubie. Nieliczne przetrwały poprzez nielegalne wywiezienie z wyspy do USA.
Do Polski pierwsze hawańczyki sprowadzono z Czech w 2002 r. Obecnie mamy ich około 200. W
ostatnich dwóch latach pojawiło się wiele nowych hodowli. Zakup szczeniaka nie powinien nastręczać
trudności, choć trzeba się liczyć z koniecznością oczekiwania na niego
Hawańczyk należy do rodziny biszonów, jest blisko spokrewniony z bolończykiem, Biszonem frise,
Cotonem de Touelar, Lwim pieskiem i Maltańczykiem. Przodkiem ich wszystkich był między innymi
Barbet , od którego wywodzą się też pudle.
Hawańczyki posiadają włosy i dlatego są mało alergiczne.
Hawańczyki są również polecane do Dogoterapii, np.; dla dzieci Autystycznych z porażeniem
mózgowy i innymi chorobami psychicznymi.
Hawańczyki to psy niezwykle wesołe, przyjacielskie, bystre i skore do zabawy. Mocno przywiązują się
do właścicieli i kiedy ci są w domu, bezustannie im towarzyszą i wymagają od nich zainteresowania, a w
szczególności pieszczot. Kiedy właściciel odpoczywa, one też odpoczywają, kiedy jest czas na
aktywność, bawią się.
Bardzo lubią dzieci i są niestrudzone w zabawach z nimi. Wobec obcych osób zazwyczaj są otwarte i
przyjazne, choć zdarzają się zwierzaki bardziej nieśmiałe. Mogą zasygnalizować szczekaniem pojawienie
się intruza, ale gości witają przyjaźnie. Jako pozbawione agresji zarówno w stosunku do ludzi, jak i
pobratymców bez problemu zaakceptują w domu inne zwierzęta.
.
Te pełne temperamentu i inteligentne psy uczą się szybko i chętnie. Szkolenie połączone z nagradzaniem
traktują jak zabawę, co sprawia, że nie nastręcza im ono trudności. Nie bez powodu były kiedyś
wykorzystywane w cyrkach. Lubią się popisywać sztuczkami i nierzadko wykonują je same bez
komendy, aby zwrócić na siebie uwagę.